Kamulaştırmasız el atma davası, idarenin bir taşınmaza kamulaştırma yapmadan fiilen el atması durumunda taşınmaz malikinin açtığı tazminat davasıdır. Bu durum, özellikle belediyeler ve kamu kurumlarının yol, park, okul gibi projelerde taşınmazlara müdahalesiyle gündeme gelir.
Bu yazıda, kamulaştırmasız el atmanın ne olduğu, hukuki el atma ile farkı ve dava sürecinde dikkat edilmesi gereken temel noktaları açıklayacağız.
Kamulaştırmasız el atma ne demektir?
Kamulaştırmasız el atma, idarenin özel mülkiyete konu bir taşınmaza herhangi bir kamulaştırma kararı olmaksızın fiilen müdahale etmesidir. Örneğin bir arsa üzerine yol yapılması, park kurulması veya bina inşa edilmesi gibi durumlar bu kapsamda değerlendirilir.
Bu tür müdahaleler mülkiyet hakkının ihlali anlamına gelir ve taşınmaz malikine tazminat davası açma hakkı verir. Bu dava, adli yargıda asliye hukuk mahkemesinde açılır.
Hukuki el atma ile farkı nedir?
Hukuki el atma, idarenin bir kamulaştırma işlemi yapmış olması ancak sürecin eksik veya usulsüz yürütülmesidir. Örneğin bedelin ödenmemesi ya da sürelerin aşılması gibi durumlar buna örnektir. Bu durumda dava konusu idari işlem olur. Kamulaştırmasız el atmada ise hiçbir hukuki işlem yoktur; doğrudan fiili bir müdahale vardır.
Davayı kim, ne zaman açabilir?
Dava, taşınmazın maliki tarafından açılabilir. Açılacak davadaki amaç, el atılan taşınmazın bedelinin güncel rayiç değer üzerinden ödenmesidir. Dava TBK m. 100 ve devamı uyarınca haksız fiil hükümlerine dayanır.
Nelere dikkat edilmelidir?
Dava açmadan önce şu unsurlar mutlaka değerlendirilmelidir:
- Taşınmazın tapulu olup olmadığı,
- İdarenin fiilen müdahale edip etmediği,
- Kamulaştırma işlemi yapılıp yapılmadığı,
Özetle
- Kamulaştırmasız el atma, idarenin taşınmaza hukuka aykırı fiili müdahalesidir.
- Hukuki el atmadan farkı, herhangi bir idari işlem olmaksızın gerçekleşmesidir.
- Dava, taşınmazın bedelinin tazmini için adli yargıda açılır.
- İspat yükü davacıya aittir, somut belgelerle desteklenmelidir.
Bize Ulaşın